2024 12 31_DEIA DdNN eta NdG_Urtezahar... URTE BERRI ON!

 

_________ Urtezahar

Abenduaren 31a, kolore guztien laburpenen txanda. Oso-oso zaila da izenburu gutxitan mugatzea 2024 zahar honek eman duena, gorabeheraz betetako urtea, bai. Hau ez da, beraz, laburpen bat, 4 gogoeta pertsonalak besterik ez:

1/ Sirian, Bachar Al Asad diktadorearen erorketarekin, gerra amaitu berria da. Hori bai, 13 urteko agoniaren ondoren. Oraindik zutik dauden beste bi gerrarako -Errusia/Ukraina, Israel/Palestina- zantzu txarra, zeinek Putin eta Netanyahu buruzagi zitalen interes estrategiko eta espantsionisten ondorioa besterik ez baitira jadanik: biek zibilak sarraskitzen eta eskolak, ospitaleak eta errefuxiatuen esparruak zigorgabetasun osoz bonbardatzen jarraitzen dute, munduko gainerako pasibotasun konplizearen aurrean.

2/ 51 gizon zigorturik izan dira Frantzian etengabeko bortxaketagatik, 20 urte zigorra senarrari eta urte gutxiago gainerakoei. Izan zen izugarrikeria ezagutua, oso merke atera egin diela iruditzen zait. Dena den, hori guztien gainetik, Gisèle Pélicot biktimak erakutsi dituen eskuzabaltasuna eta duintasuna, hitzarik ez... Ezta ere Espainian hilketa matxisten egoera definitzeko -46 emakume eta 8 adingabe erahil 2024an- bistan denez, funtzionatzen ez duen sistema baten babespean.

3/ DANA izan eta bi hilabetera -223 hildako eta oraindik 3 desagertu- kaltetuen artean utziera-sentsazioa areagotzen ari da. Horra hor politika zintzoaren porrotaren frogarik argiena: Mazon presidentea, hura babesten duen PP-rekin batera, lotsaren estrategia.

4/ Puntu hau etxekoekin zuzenki lotuta dago, emoziotan blai. Erbesteko Eusko Jaurlaritzaren egoitza izan zen eraikina -Paris, Avenue Marceau 11- berreskuratzeaz ari naiz, gure aurretik izan zirenentzako oroitzapen hunkigarri batekin, beti JELpean: Ia 80 urte bidegabe konfiskatu eta gero, Espainiako Gobernuak, egungo okupatzailea, izan zen latrozinioa onartzen du. Lehen pauso emanda, ba zen garaia…

Ba bai, erronka zahar- eta berriekin, 2025a lanez gainezka dator. Lehenengo momentutik beraz eta guzti-guztioi... URTE BERRI ON!

2024 12 24_DEIA eta DdNNav_Gabon gaua...

 

_________ Gabon eguna

Gaur, Gabon egunean, nire ezinbesteko hitzorduetako bat goizean Lesaka hiribildura hurbiltzea da, Nafarroako Bortzirian, negu-solstizio eta abendualdi garai honetan ere herri gisa definitzen gaituena gozatzeko une magikoa. Gaur ez dut helburu mito-, tradizio- edota historia hurbilei buruzko pontifikatzea, inola ez, iritzi bat eman besterik ez dut nahi, askatasunaz eta errespetu osoz adierazia. Urteak daramatzat pentsatzen beharrezkoa dela topagune batera iristea gure Olentzeroren eszenaratzeari dagokionez, haren identitatearen balioa nabarmentzea, gure ondare inmaterial eskergaren parte gisa, masa-ikuskizun batean diluitzen ari delako. Zera, soilik haren esanahia arretaz eta konplexurik gabe zainduz -inoiz ez immobilismotik edo arinkeriatik- gure Olentzerok luzaroan iraun ahalko du. Espero dut oraindik garaiz egotea... Agian, merezi duen harrera emateaz has gaitezke: bere jatorria errespetatu, etorrera eta presentzia berezia gure herrietan egin dezagun, mimatu dezagun haren estetika, mezua, errituak eta koplak, gure hizkuntza. Horretarako ez du axola bizkarrean eramandako irudi bat edo hezur-mamizko gizon bat den, naturaren berriztapena edo Jesusen jaiotza iragartzen duen, herriko kaleak oinez edota gurdi edo karroza gainean zeharkatzen dituen, bakar-bakarrik edo Mari Domingirekin batera iristen den, bizkarrean daraman zakua ikatzez zikinduta edo opariz beteta dagoen, edo bere pipa erretzen edo ardo trago pare bat hartzen ez baduen dagoeneko jendeaurrean. Segurazki, intimitatean egingo du, berearekiko eskubidea ere baitu. Ez erakustaldi atemporala hau, non, bizar zuri eta dotore Lord Ingelesaren itxurarekin, ahalegin gutxirekin pasa izan daitekeen, kabalgatako 4. Errege Magoa edo txapela duen Santa Klaus bat, txapela Elosegirena izan arren.

Hasieran esan dudan bezala, gaur Lesaka, Olentzeroren sorlekua eta guzti-guztiaren jatorria, bisitatuko dut. Ohorea eta pribilegioa. Eta azken desioa: betiereko ikazkinak bere magia berritu eta zabaldu dezala, beti egin duen bezalaxe. 

Eguberri On!

2024 12 17_DEIA, DdNNav eta NdG_Taktizismoak

______ Taktizismoak

Beste batzuk gehiago egon arren, ultraeskuineko alderdi nagusiei elementu komun bat badago Europan, immigrazioari buruzko planteamendu murriztaileen multzoa da, etorkinen kolektiboa Europaren, oro har, eta herrialde hartzaileen, bereziki, ustezko degradazio sozioekonomiko eta kulturalaren kopla-buruko gisa joz. 1980ko hamarkadaren amaieratik arrakasta-uzta biltzen ari dira duintasun eza-soro horretan. 2015etik aurrera gauzatu da -deituriko 'beroan egindako itzulkete'kin batera- Europa ezezagun baten ikur bihurtu dena, krisi politiko, muga eta eskubide sakonean murgilduta: harresiak eta hesiak eraikitzea immigrazioaren fenomenoari eusteko eta erantzuteko. Neurri simple eta azkarra da, iritzi publikoan berehalako eragina duena, 'komunitatea'- eta 'atzerritar'en arteko bazterketa-iruditeria bizkortzeko aproposako tresna, propaganda politiko hutsa, azken batean. Baina gaur egungoak harriz, zementuz eta kontzertinez bakarrik eraikitzen ez diren hormak dira, ezberdinarekiko beldurra eta gorrotoa, arrazismoa eta xenofobia, blindatzen dituztenak ere badaude. Eta, azkenik, interes espurio bati men eginez altxatzen direnak komenientzia alderdikoiri, beti koiunturala eta funsgabea. Tira, adibide gertatu berria… Santanderren egindako XXVII. Presidenteen Biltzarrean Eusko Jaurlaritzaren eta jasangaitza jasatera bidegabez behartuta dagoen Kanariar Gobernuaren proposamen bateratuari buruzko gutxieneko akordiorik ere lortu ez bada -inoren kargura ez dauden adingabe atzerritarrak autonomia-erkidego guztien artean modu orekatuan banatzeko, hain zuzen- Genova 13-k derrigorrezko aginduta Alderdi Popularraren berariazko borondate ezaren ondorio zuzena dela pentsatzen dut, finkatutako estrategia baten beste kate-maila bat. 

Beren komenientziara popularrek enkofratutako duintasunik gabeko euste-horma bat, bai, baina VOXen eskutik, lehentasunezko bazkidea. Legeari, nazioarteko itunei eta haurraroaren eskubideei bizkarra emanda, taktizismo hutsak eraikitako harresi bat.

Gero Sanchezen bekatuez diote…